کارکردهای اجتماعی جزیه در مصر سده نخستین اسلامی

Authors

  • نگار ذیلابی استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی/ دانشگاه شهید بهشتی
Abstract:

 مالیات جزیه در مصر سده نخستین اسلامی، از جمله مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر مناسبات اجتماعی والیان مسلمان و اتباع ذمی بود. شرایط و اقتضاءات اخذ جزیه، قوانین و  نحوه هزینه کرد و  دیگر مسائل مربوط به آن هر دو سوی این معادله یعنی ذمیان و حاکمیت اسلامی را متاثر می‌ساخت. در این پژوهش بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد تاریخ اجتماعی، کارکردهای متنوع اجتماعی جزیه در مصر سده نخستین اسلامی بررسی شده است. در مواردی نشان داده شده که چگونه اقتضائات جزیه، نتایجی چون تغییر والیان و یا شورش ها و نارضایی‌های عمومی در میان اتباع ذمی را به دنبال داشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

زنان در نخستین سده های اسلامی

موضوع این مقاله، حضور زن در جامعه اسلامی است. زن در سه حوزة علمی، اجتماعی و اقتصادی مورد بحث قرار گرفته و رابطة بین نگاه حاکمیت اسلامی بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی و حضور اجتماعی زن و برعکس فاصلة حاکمان از عمل به سیره مورد توجه این مقاله بوده است. نویسنده سعی داشته که بین آنچه در میراث و تمدّن اسلامی که حاصل عملکرد حاکمان است، با آنچه اصل اسلام و بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی است، فرق نهد...

full text

بازرگانی دریایی سیراف در سده های نخستین اسلامی

بندر سیراف با هدف گسترش بازرگانی و امنیت خلیج فارس در دورۀ ساسانی پدید آمدو به زودی چون اُبُلّه اهمیت بسیار یافت . پس از اسلام، خصوصا در قرون سوم و چهارمهجری، زمینه ها و عواملی باعث شدند تا سیراف به بندری طراز اول در خلیج فا رسمبدل شود و دوره ای از رونق و شکوفایی را تجربه کند . از این عوامل ، تنزّل بصره بهسبب آشوب های سیاسی، موقعیت مساعد جغرافیایی سیراف و عمق مناسب سواحل آن،تجارب و تلاش های دریانور...

full text

دریانوردی مسلمانان در سده های نخستین اسلامی 2

دریانوردی و کشتیرانی قرن ها مورد توجه مسلمانان بود . ایشان برای پرداختن بهدریانوردی اهداف و انگیزه های خاصی داشتند و این اهداف و انگیزه ها را بایدعوامل اصلی رونق کشتیرانی در تمدن اسلامی در شمار آورد . دریانوردی بااهداف نظامی، به منظور تصرف سرزمین های مختلف و الحاق آن ها به قلمروحکومت اسلامی از اولین دهه های ظهور اسلام آغاز شد و قرن ها به صورت جدیادامه یافت . دریانوردی تجاری نیز به منظور حمل و ن...

full text

زنان در نخستین سده های اسلامی

موضوع این مقاله، حضور زن در جامعه اسلامی است. زن در سه حوزة علمی، اجتماعی و اقتصادی مورد بحث قرار گرفته و رابطة بین نگاه حاکمیت اسلامی بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی و حضور اجتماعی زن و برعکس فاصلة حاکمان از عمل به سیره مورد توجه این مقاله بوده است. نویسنده سعی داشته که بین آنچه در میراث و تمدّن اسلامی که حاصل عملکرد حاکمان است، با آنچه اصل اسلام و بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی است، فرق نهد...

full text

ادبیات پیشگویانه ی زرتشتیان در نخستین سده های اسلامی

آیین زرتشتی از اوایل سده سوم میلادی ،به شدت به دستگاه سلطنتی شاهنشاهی ساسانی وابسته شده بود و سرانجام در نتیجه ی حمایت ساسانیان،به آیین رسمی دولتی و ملی ایران تبدیل شد.با این وجود تهاجم اعراب مسلمان- در نیمه ی اول سده ی هفتم میلادی- و سقوط دولت ساسانی باعث شد زرتشتی گری حامیان دولتی و اقتدار سیاسی خود رااز دست بدهد.از آن پس دینورزان زرتشتی برای پاسداشت کیش کهن در جریان مجادلات و منازعات مذهبی ب...

15 صفحه اول

کارکرد اجتماعی حرفۀ قَصَص در سده های نخستین اسلامی: کوششی برای تحلیل زبانشناسانۀ تاریخ یک انگاره

در کتب رجال و تراجم سده های متقدم و میانۀ هجری، در کنار یادکرد از اصناف مختلف علما همچون فقها، محدثان و متکلمان، از گروهی به نام «قُصّاص/ قَصّاصین» سخن به میان آمده است. این گروه نفوذ گسترده ای در میان عموم مردم داشتند و بر دانشهای مختلفی چون حدیث، و تفسیر، و هم بر اندیشه های اخلاقی عموم و جریان وعظ اثرگذار بودند. انتقادهای شدید از قُصّاص و گاه مخالفت کلی با وجود آنان، باعث شد این گروه و به تَبَعِ آن، ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 2

pages  73- 87

publication date 2018-04-09

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023